در حالی که آمار بیماری سرطان در ایران و جهان روزبه‌روز در حال افزایش است، یک محقق ایرانی در تحقیقات خود به نتایج نگران‌کننده‌ای درباره بنزین دست یافته است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که ۵۰ درصد شیوع سرطان‌ها در کشور ناشی از وجود ماده‌ای در بنزین است.
به گزارش ایمنا، فرهاد احمدی، محقق برگزیده در بیستمین جشنواره تحقیقات پزشکی رازی، معتقد است که ۵۰ درصد موارد شیوع سرطان در کشور به دلیل وجود ترکیبی در بنزین است. وی با اشاره به عوامل مختلفی مانند آلودگی آب، هوا، برنج، چای و بنزین که به افزایش سرطان مرتبط دانسته می‌شوند، اظهار داشت: “هنوز عامل قطعی سرطان در کشور مشخص نشده است، اما اخیراً تحقیقاتی درباره ترکیبات بنزین و مواد افزودنی آن انجام داده‌ایم تا میزان سرطان‌زا بودن برخی ترکیبات مهم را بررسی کنیم.”
تاریخچه بنزین
بنزین ترکیبی از ۱۵۰ ماده شیمیایی تصفیه‌شده نفت خام است که به‌عنوان سوخت اصلی خودرو، قایق، موتورسیکلت و سایر وسایل نقلیه مورداستفاده قرار می‌گیرد. برخلاف تصور برخی که فکر می‌کنند نام بنزین از “برتا بنز” (Bertha Benz) گرفته شده، این نام از ماده شیمیایی “بنزن” مشتق شده است. در بسیاری از کشورهای مشترک‌المنافع بریتانیا، این ماده با نام “پترول” شناخته می‌شود. همچنین در آمریکای شمالی واژه “گازولین” (Gasoline) رایج است که در مکالمات غیررسمی به آن “گاز” گفته می‌شود.
نکته جالب توجه این است که پیش از اختراع موتورهای درون‌سوز در قرن نوزدهم، بنزین را در بطری‌های کوچک برای از بین بردن شپش و تخم آن به فروش می‌رساندند. اما این روش به دلیل خطر اشتعال و ایجاد حساسیت‌های پوستی، مدت زیادی مورد استفاده قرار نگرفت.
ترکیبات موجود در بنزین و اثرات مخرب آن روی بدن و محیط زیست
بنزین در پالایشگاه‌های نفت تولید می‌شود و ترکیبی از هیدروکربن‌هایی مانند پارافین‌ها (آلکان‌ها)، نفتن‌ها (سیکلوآلکان‌ها) و اولفین‌ها (آلکن‌ها) است. به‌طورکلی، ترکیبات بنزین شامل هیدروکربن‌هایی با پنج تا هفت اتم کربن در هر مولکول هستند. بسیاری از این ترکیبات خطرناک بوده و قوانین مرتبط با آن‌ها توسط سازمان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای آمریکا تنظیم شده است.
بر اساس اطلاعات ایمنی، بنزین بدون سرب حداقل حاوی ۱۵ ماده شیمیایی خطرناک است که در مقادیر مختلف از ۵ تا ۳۵ درصد در ترکیب بنزین یافت می‌شوند. برخی از این مواد عبارت‌اند از:
- بنزن (تا ۵ درصد)
- تولوئن (تا ۳۵ درصد)
- نفتالن (تا ۱ درصد)
- ۱،۲،۴-تری متیل بنزن (تا ۷ درصد)
- متیل ترت-بوتیل اتر (MTBE) (تا ۱۸ درصد)
بوی بنزین؛ تهدیدی برای سلامت انسان
عوارض استشمام بوی بنزین شامل اثرات مخرب بر روی سیستم عصبی، پوست و حتی عملکرد ژنتیکی بدن می‌شود. برخی افراد ممکن است حساسیت به بنزین را تجربه کنند که شامل علائمی مانند سردرد، سرگیجه، تهوع و حتی بروز مشکلات جدی‌تر مانند آسیب به سیستم تنفسی است. استنشاق مداوم بخارات بنزین می‌تواند موجب مشکلات عصبی مانند پرخاشگری، سردردهای مزمن، تهوع و سرگیجه شود.
در عین حال، تأثیرات مخرب بنزین روی پوست بدن انسان شامل خشکی، پوسته‌پوسته شدن و در موارد شدیدتر، ایجاد حساسیت‌های پوستی و سوختگی‌های سطحی است. همچنین، بخارات بنزین باعث آلودگی محیط زیست شده و به افزایش آلودگی هوا کمک می‌کند.
آیا بوی بنزین خطرناک است؟
برخی افراد ممکن است تصور کنند که استشمام بوی بنزین فوایدی دارد، اما مطالعات نشان داده است که این بو حاوی ترکیبات مضری مانند بنزن است که خاصیت سرطان‌زایی دارد. مضرات بوی بنزین شامل تحریک سیستم تنفسی، کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن و افزایش خطر بیماری‌های قلبی و ریوی است.
درمان حساسیت به بوی بنزین
برای افرادی که به بوی بنزین حساسیت دارند، بهترین روش پیشگیری از مواجهه با این بو است. اما در صورتی که تماس با بخارات بنزین اجتناب‌ناپذیر باشد، می‌توان با استفاده از ماسک‌های مخصوص و تهویه مناسب، اثرات مضر آن را کاهش داد. همچنین، مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها و نوشیدن آب فراوان می‌تواند به دفع مواد سمی از بدن کمک کند.
نتیجه‌گیری
با توجه به مضرات بوی بنزین و اثرات مخرب آن روی پوست بدن انسان و محیط زیست، لازم است که اقدامات جدی برای کاهش مواجهه با این ماده صورت گیرد. افزایش استانداردهای کیفیت بنزین، کنترل میزان ترکیبات سرطان‌زا، مجهز کردن پمپ‌بنزین‌ها به دستگاه کهاب و استفاده از سوخت‌های جایگزین می‌تواند در کاهش خطرات ناشی از استشمام بوی بنزین مؤثر باشد.